عرفات‌العاشقين، تذكره‌اي در شرح احوال و گزيدة اشعار شاعران كهن و جديد فارسي‌گوي، تأليف تقي‌الدين محمد اوحدي دقاقي بلياني اصفهاني متخلص به تقي (973 ـ پس از 1042ق / 1565 ـ بعد از 1362م).
نام كامل تذكره را عرفات العاشقين و عرصات العارفين آورده‌اند.1 شاعر، مؤلف، عارف و تذكره‌نويس ايراني در 1022ق / 1613م هنگام اقامت در آگره (هندوستان) تأليف عرفات را شروع كرد و همان‌جا در 1024ق / 1615م آن را به اتمام رسانيد.2 در اين تذكره، زندگينامة 3300 شاعر به ترتيب حروف الفبا از روي حرف نخست اسم يا تخلص شاعر آمده است. شرح احوال‌ها با استاد ابوالحسن رودكي* آغاز شده و با ميرزا يوسف خان رضوي مشهدي به پايان رسيده است.3 عرفات العاشقين مقدمة مفصلي شامل خطبه، تاريخچة عصر و زندگينامة نسبتاً مفصل مؤلف و سبب تأليف كتاب را در بر دارد.4 مؤلف در نگارش اين تذكره، كه آن را بزرگ‌ترين و جامع‌ترين تذكره‌ها دانسته‌اند، از منابع بسياري از جمله لباب الالباب،* مجالس النفايس، نفحات الانس،* حبيب السير،* طبقات ناصري، تاريخ بيهقي،* تذكرةالنساء / جواهر العجائب سود جسته است. سبك تقي اوحدي در اين كتاب بيشتر مصنوع و پر تكلف است و او به ويژه هنگام تعريف و توصيف از شعرا غالباً نثر مسجع را به كار گرفته است.5 عرفات العاشقين تا كنون به چاپ نرسيده، اما چند نسخة دست‌نويس از آن در كتابخانه‌هاي آصفيه، بانكيپور و خدابخش در هند و نسخة ديگري به شمارة 5324 در كتابخانة ملك در تهران نگهداري مي‌شود.
مآخذ:
