انجمن بينالمللي كتابداران آموزشگاهي[1] . اين انجمن در همايش سالانه كنفدراسيون جهاني سازمانهاي حرفه معلمي[2] در سال 1971 در شهر كينگستون جامائيكا تأسيس گرديد و تا اواخر دهه 1980 بيش از 1000 عضو حقيقي و 30 عضو حقوقي داشته است. اعضاي انجمن را كتابداران، كارشناسان رسانهها، معلمان، ناشران، و افراد غيرمتخصص علاقهمند تشكيل ميدهند.
در اوايل دهه 1960، كتابداران آموزشگاهي و معلماني كه به خدمت در كتابخانه علاقه داشتند، و در نشست سالانه كنفدراسيون جهاني سازمانهاي حرفه معلمي شركت كرده بودند، پيشنهاد تشكيل انجمن بينالمللي كتابداران آموزشگاهي را مطرح كردند. در سال 1967 كميته روابط بينالمللي انجمن كتابداران امريكا با اعطاي بورس كوچكي باعث شد كه سي نفر از كتابداران و معلمان در نشست سالانه كنفدراسيون جهاني سازمانهاي حرفه معلمي كه در شهر ونكوور برگزار گرديد شركت كنند. اين گروه سينفري، با حضور در اين نشست، كميتهاي تشكيل دادند و برنامهاي را طراحي كردند تا بتوانند در نشست سال بعد (1968) در شهر دوبلين كميتهاي رسمي را در كنفدراسيون جهاني ايجاد كنند. در نشست سال 1968 كنفدراسيون جهاني، كميتهاي هدايتي در مقياس بينالمللي متشكل از استراليا، كنيا، مالزي، پاراگوئه، انگليس، و امريكا نسبت به تشكيل كميتهاي تخصصي براي توسعه و پيشرفت كتابداري مدارس رأي داد. كميتههاي برنامهريزي در سال 1969 در شهر آبيجان، پايتخت ساحل عاج، و در سال 1970 در سيدني استراليا برگزار گرديد. در نشست سيدني اصل ايجاد سازماني مستقل براي كتابداران آموزشگاهي به تصويب رسيد. در همين سال، اساسنامه انجمن تدوين و در ايالت ايلينويز امريكا به ثبت رسيد و كار خود را بهطور رسمي در سال 1970 در جامائيكا آغاز كرد. در نشست جامائيكا، اعضاي هيأت مؤسّس انجمن، توسط دبير كل "كنفدراسيون جهاني سازمانهاي حرفه معلمي" منصوب گرديدند. اولين هيأت مديره انجمن با اعضايي از ايالات متحده، سوئد، استراليا، كانادا، جامائيكا، نيجريه، سنگاپور، و انگليس تشكيل شد.
اهداف انجمن. اهداف اين انجمن عبارتند از: 1) تشويق و ترغيب توسعه كتابخانههاي آموزشگاهي و برنامههاي مربوط در همه كشورها؛ 2) ارتقا و بهبود حرفه كتابداري مدارس؛ 3) ايجاد زمينههاي همكاري نزديك ميان كتابخانههاي آموزشگاهي كشورهاي مختلف، بهويژه امانت بين كتابخانهاي و تبادل منابع؛ 4) تشويق و ترغيب توسعه منابع و مواد كتابخانههاي آموزشگاهي؛ و 5) شروع فعاليتهاي مشترك بهويژه در زمينههاي برگزاري همايشها و ديگر طرحها در حوزه كتابداري كتابخانههاي مدارس.
انجمن بينالمللي كتابداران آموزشگاهي با سرمشق قراردادن اهداف و الگوهاي توسعه مورد نظر خود، ارتباط وسيعي با افراد شاغل در كتابخانههاي مدارس و مراكز رسانهها برقرار كرده و به رشد و توسعه ادامه داده است. از ابتداي شكلگيري انجمن تا زمان تدوين نوشته حاضر، تعداد اعضاي انجمن اعم از افراد و نهادها دو برابر گرديده است. رشد انجمنهاي ملي كتابداران آموزشگاهي در سراسر جهان نشان ميدهد كه حمايتها، پيشنهادها، و تبادل نظرها كه در همايشهاي سالانه انجمن صورت ميگيرد بسيار كارآمد و مؤثر بوده است. انجمن كتابداران آموزشگاهي شش كشور اسكانديناوي، كه يكي از گروههاي منطقهاي فعال در انجمن بينالمللي است، جايگاه بسيار مؤثري براي تبادل نظرها و پيشنهادها در انجمن است. براي حضور بيشتر افرادي از شرق افريقا و جنوب شرقي آسيا در هيأت مديره، تعداد اعضاي اين هيأت افزايش يافت. در اواسط دهه 1980 اعضاي هيأت مديره از كشورهاي استراليا، كانادا، دانمارك، ژاپن، كنيا، مالزي، نيجريه، انگليس، امريكا، و ونزوئلا بودند.
در دهه 1980، مدت همايشهاي سالانه انجمن به پنج روز افزايش يافت. اين امر سبب شد كه شركتكنندگان در همايشها بتوانند از گشتهاي مطالعاتي جامعي در كتابخانههاي مدارس كشور ميزبان بهرهمند گردند. همايشهاي انجمن فرصت مناسبي براي بحث و مناظره در موضوعهاي مرتبط با حوزه كتابداري آموزشگاهي است كه اهم آنها عبارتند از: كتابخانههاي مدارس، مسائل و مشكلات اساسي توسعه كتابخانههاي مدارس، آموزشهاي حرفهاي، و نيز پيچيدگيها و تنگناهاي فرهنگي تحولات آموزشي و تأثير آن بر ارائه خدمات كيفي در كتابخانههاي مدارس.
با توجه به اينكه انجمنهاي بيشتري از كشورهاي مختلف مايل به پيوستن به انجمن هستند، برگزاري نشستها و همايشهاي انجمن از اهميت بسيار برخوردار ميگردد. بديهي است كه چنين همايشهايي ميتواند بهطور رسمي سبب سهيم شدن انجمنهاي ملي در فعاليتها و برنامههاي انجمن بينالمللي گردد. در چنين نشستهايي نيازها، مشكلات انجمنهاي ملي، و راهحلهاي احتمالي نيز مورد بحث و بررسي قرار ميگيرد. نشريه سالانه >اطلاعيه مجمع<[3] نحوه شركت گروههاي مختلف در فعاليتهاي انجمن را ارائه ميكند. اخيراً >خبرنامه<[4] ارگان انجمن كه بهصورت فصلنامه منتشر ميشود از نظر حجم و محتوا تغيير كرده و در حال حاضر تنها نشريهاي است كه در زمينه كتابداري آموزشگاهي در مقياس بينالمللي منتشر ميگردد.
مجموعه مقالات همايشهاي انجمن از نظر موضوع، گستره بيشتري را شامل ميشود و مواردي مانند كتابخانههاي محلي، شبكهسازي، و كاربرد رايانه را نيز دربر ميگيرد. منابع زير توسط انجمن منتشر گرديده است :>راهنماي بازديد از كتابخانههاي آموزشگاهي و مراكز رسانهها<[5] ويرايش سوم با تجديد نظر كلي؛ ويرايش جديد >راهنماي انجمنهاي ملي كتابداران آموزشگاهي (كتابشناسي گزارماني، راهنماهاي انجمنهاي ده كشور جهان)<[6] ؛> خدمات كتابداري به مدارس دورافتاده و اقليتها<[7] ؛ و نشريه >شاخصهاي كيفيت<[8] كه بهصورت مشترك با انجمن آموزشگران رسانههاي ايالت ايلينويز در زمينه تحولات فني تدوين شده است.
انجمن بينالمللي كتابداران آموزشگاهي مسئوليت همكاري با برنامه شماره 554 يونسكو را نيز برعهده دارد. بر اساس اين برنامه قرار است كتابهاي مورد لزوم كتابخانههاي مدارس كشورهاي در حال توسعه تهيه گردد. اين انجمن با كنفدراسيون جهاني سازمانهاي حرفه معلمي نيز همكاري نزديك دارد و بهصورت مشترك بيانيه خطمشي كتابخانههاي آموزشگاهي را صادر كردهاند. علاوه بر اين، انجمن بهعنوان عضو ايفلا در تهيه اسناد و استانداردهاي كتابخانههاي آموزشگاهي، مراكز رسانهها، صلاحيتهاي كتابداران مدارس، و ديگر طرحها همكاري مؤثر داشته است. انجمن بهصورت غيررسمي با "انجمن بينالمللي مطالعه" و دفتر بينالمللي كتاب براي نسل جوان*" همكاري دارد.
طي طرح پنجسالهاي كه از سال 1985 آغاز گرديد، برنامههاي توسعه و ارزيابي اهداف انجمن مورد بررسي و تجزيه و تحليل قرار گرفت و موارد ضروري نيز اعمال شد.
ژان اي. لوري[9] (WELIS)
ترجمه علي مزيناني