بازگشت به فهرست مقالات الف
اينترنت، ابزارهاي كاوش[1] . اين ابزارها، برنامههايي رايانهاي هستند كه از طريق آنها ميتوان به جستوجوي اطلاعات در محيط اينترنت پرداخت (8). ابزارهاي كاوش اينترنت به دو شيوه جستوجوي كليدواژهاي و يا مرور[2] و انتخاب پيوندهاي فرامتني[3] در سلسله مراتب تقسيمات موضوعي، به كاربران امكان دسترسي به اطلاعات اينترنت را ميدهد. اين دو شيوه بازيابي اطلاعات، خود باعث طراحي و توسعه دو نوع ابزار كاوش، يعني موتورهاي كاوش[4] و راهنماهاي موضوعي[5] شده است كه هريك رويكرد متفاوتي را براي انتخاب، گردآوري، و دسترسپذير كردن اطلاعات اينترنت دنبال ميكند. اصطلاح ابزارهاي كاوش اينترنت دلالت بر هر دو مفهوم موتور كاوش و نيز راهنماي موضوعي دارد. در حال حاضر، تقريباً كليه ابزارهاي كاوش بهمنظور بازيابي اطلاعات در محيط شبكه جهاني طراحي ميشود و بدين جهت از آنها با عنوان موتورهاي كاوش وب يا راهنماهاي موضوعي وب نيز ياد ميشود.
تاريخچه. گرچه شبكه جهاني اينترنت در اواخر دهه 1960 پا به عرصه ظهور گذاشت، تا سال 1990ابزاري براي كاوش اطلاعات آن وجود نداشت. در سال 1990، نخستين ابزار كاوش اينترنت توسط پژوهشگران دانشگاه مك گيل[6] تحت عنوان آرچي[7] توسعه يافت. آرچي، از طريق نمايهسازي پروندههاي[8] موجود در سايتهاي اِف.تي.پي.، يا پروتكل انتقال پرونده[9] ، امكان جستوجو و بازيابي پروندهها را در محيط اينترنت براي كاربران فراهم ميساخت. به تعبير ديگر، اين ابزار كاوش فقط ميتوانست پروندههاي اينترنتي، نه متن و اسناد موجود در اينترنت، را بازيابي كند. در سال 1993، در دانشگاه نوادا[10] نظامي مشابه آرچي براي بازيابي پروندهها در سِرورهاي گوفر[11] طراحي شد كه ورونيكا[12] نام داشت. اندكي پيش از ارائه ورونيكا، يعني در سال 1992، تيمْ برنرز لي[13] در آزمايشگاه فيزيك ذرات اروپا[14] محيطي گرافيكي و فرامتني مبتني بر اينترنت، تحت عنوان شبكه جهاني وب، را اختراع كرد. پس از گذشت يك سال، دو ابزار كاوش "الي وب"[15] و "ورلد وايد وب واندرر"[16] براي جستوجوي اطلاعات در محيط وب توسعه يافت. در ژانويه سال 1994، نخستين راهنماي قابل جستوجوي وب، تحت عنوان "اِينت گلكسي"[17] بهطور پيوسته در دسترس عموم قرار گرفت. در همان سال، دو دانشجوي دوره دكتراي مهندسي برق دانشگاه استانفورد، به نامهاي ديويد فيلو[18] و جِري يانگ[19] ، فهرستي از سايتهاي وب مورد علاقه و منتخب را تهيه و ارائه كردند. سپس براي جستوجوي پايگاه اطلاعاتي، نرمافزاري به اين فهرست افزوده شد و راهنماي موضوعي تحت عنوان "ياهو"[20] پديد آمد (16: 289- 290)، كه هم اكنون يكي از رايجترين و عامهپسندترين ابزارهاي كاوش اينترنت محسوب ميگردد (5: 60).
در آوريل 1994، نخستين ابزار كاوش با قابليت نمايهسازي كليدواژهاي متن كامل صفحات وب توسط دانشگاه واشنگتن تحت عنوان "وب كرالر"[21] در دسترس قرار گرفت. در سال 1994، موتورهاي كاوش ديگري نيز نظير "لايكاس"[22] ، "اينفوسيك"[23] و "اوپن تكست"[24] پديد آمد كه قابليتها و امكانات بهتري را، هم از لحاظ بازيابي اطلاعات و هم از نظر پوشش منابع، در شبكه جهاني وب دربر داشت (16: 290).
همراه با رشد روزافزون اطلاعات در محيط اينترنت، تعداد ابزارهاي كاوش نيز بهطور فزايندهاي افزايش يافت؛ بهطوري كه تا ژوئن 2001، يكي از راهنماهاي ابزارهاي كاوش اينترنت، بيش از دوهزار موتور كاوش و راهنماي موضوعي را در زمينههاي مختلف موضوعي در پايگاه خود نمايه كرده است (14).
راهنماهاي موضوعي وب. اين راهنماها توسط نيروي انساني تهيه و اداره ميشود و منابع اطلاعاتي اينترنت را بهصورت موضوعي و معنيدار (اغلب سلسله مراتبي) در دسترس قرار ميدهند. در راهنماهاي وب، كليه فرايند بررسي، تجزيه و تحليل، و نمايهسازي صفحات وب توسط نيروي انساني صورت ميپذيرد. با اينكه راهنماهاي موضوعي وب بخش اندكي از اطلاعات موجود در اينترنت را نسبت به موتورهاي كاوش پوشش ميدهند، چون فرايند گردآوري و تجزيه و تحليل اطلاعات توسط متخصصان موضوعي صورت ميپذيرد، اطلاعات موجود در پايگاه آنها اغلب از كيفيت و ارزش نسبتاً بالايي برخوردار است. براي نمونه، بيش از 36 هزار نفر متخصص در سراسر جهان با راهنماي موضوعي "اوپن دايركتوري"[25] جهت معرفي سايتهاي مهم همكاري دارند و راهنماهاي موضوعي شناختهشده "ياهو" نيز براي انجام فعاليتهاي مشابه از بيش از 100 نفر استفاده ميكند (6).
يكي از قابليتهاي مهم راهنماهاي موضوعي وب ساختار موضوعي معنيداري است كه از طريق آن ميتوان به اطلاعات مورد نظر در اينترنت دسترسي يافت. بهطور مثال، راهنماي ياهو داراي 14 بخش موضوعي كلي نظير هنر و علوم انساني، آموزش و پرورش، رايانه و اينترنت، علوم پايه، علوم اجتماعي، و جز آن است. با انتخاب هريك از مقولههاي كلان، ميتوان به مقولههاي خاصتر در قالب سلسله مراتب موضوعي دسترسي يافت. بهطور مثال، نمونه ساختار سلسله مراتبي موضوعي براي دسترسي به اطلاعاتي درباره "برنامههاي درسي و گروههاي كتابداري دانشگاهها"، چنين است:
Social Science
Library and Information Science
Education
College and University
Departments and Programs
بسياري از راهنماهاي موضوعي وب، مانند ياهو و اوپن دايركتوري، علاوه بر ساختار سلسله مراتبي موضوعي، امكاناتي را نيز براي جستوجوي كليدواژهاي در نظر گرفتهاند تا از اين طريق، نظير موتورهاي كاوش، بتوان در پايگاه آنها به جستوجو پرداخت.
موتورهاي كاوش وب. موتورهاي كاوش، برخلاف راهنماهاي موضوعي وب، برنامههاي خودكاري هستند كه هيچگونه وابستگي به نيروي انساني ندارند. به تعبير ديگر، كليه فرايندهاي جستوجو، شناسايي، و جمعآوري اطلاعات در اينترنت توسط ماشين صورت ميگيرد. هر موتور كاوش داراي سه جزء اصلي است كه فرايند جستوجو و بازيابي اطلاعات از طريق ارتباط ميان آنها انجام ميپذيرد(9). اين سه جزء عبارتند از:
1. روباتها[26] . روباتها، عنكبوتها[27] ، يا خزندهها[28] برنامههاي خودكاري هستند كه بهطور پيوسته در فواصل زماني معيّن (بنابر سياست موتور كاوش) به جستوجوي صفحات وب در اينترنت ميپردازند و كليدواژههاي برگرفته از آنها و نيز نشاني آنها در شبكه جهاني وب[29] را در پايگاه خود نمايه ميكنند. موتورهاي كاوش، بنا بر سياست از پيش تعريفشده خود، ممكن است متن كامل[30] يا بخشي[31] از صفحه وب را در پايگاه خود نمايه كنند. همانگونه كه اشاره شد، فرايند نمايهسازي صفحات وب در راهنماها از طريق نيروي انساني[32] صورت ميپذيرد كه وجه تمايز اصلي آنها با موتورهاي كاوش محسوب ميگردد.
2. پايگاه اطلاعاتي[33] يا نمايه[34] موتور كاوش. پايگاه اطلاعاتي يا نمايه موتور كاوش، شامل كليدواژههاي مختلف برگرفته از صفحات وب و نيز نشاني دسترسي به آنها در شبكه جهاني وب است. در برخي موارد، پايگاه اطلاعاتي موتور كاوش ممكن است فقط اطلاعات توصيفي مختصري از صفحه وب را ارائه دهد يا 10 يا 100 سطر اول يك سايت را در پايگاه خود نمايه كند.
يكي از رايجترين شيوههاي گزينش كليدواژهها توسط موتورهاي كاوش معيار تعداد دفعات تكرار كلمات و محل حضور آنها (نظير عنوان يا 10 سطر اول صفحه وب) است. معمولاً تصور ميشود كه موتورهاي كاوش به جستوجوي اطلاعات در محيط وب ميپردازند؛ حال آنكه هنگام ورود كليدواژهها در كادر جستوجو[35] ، در واقع آنها كليدواژههاي مورد نظر را در پايگاه يا نمايه خود جستوجو ميكنند و نتيجه را بر روي صفحه رايانه نمايش ميدهند. به تعبير ديگر، مِلاك اصلي بازيابي اطلاعات در موتورهاي كاوش مبتني بر اطلاعات موجود در پايگاه اطلاعاتي آنهاست، نه اطلاعات موجود در محيط اينترنت.
3. نرمافزار موتور كاوش[36] . نرمافزار موتور كاوش در واقع واسط جستوجو[37] و برنامهاي است كه از طريق آن ميتوان كليدواژهها را در حوزههاي مختلف (نظير كليدواژه در عنوان، موضوع، نشاني در شبكه جهاني وب) وارد كرد و به كاوش اطلاعات پرداخت. نرمافزارهاي موتور كاوش از طريق واسط گرافيكي كاربر[38] امكان برقراري ارتباط ميان كليدواژههاي جستوجو، اطلاعات نمايهشده در پايگاه، و سرانجام نمايش نتايج جستوجو بر روي صفحه رايانه را فراهم ميسازند.
مزاياي راهنماهاي وب نسبت به موتورهاي كاوش. چون فرايند نمايهسازي و تجزيه و تحليل صفحات وب در راهنماهاي موضوعي وب توسط نيروي انساني متخصص صورت ميگيرد، اطلاعات نمايهشده در پايگاه راهنماهاي موضوعي وب از كيفيت بالاتري نسبت به موتورهاي كاوش برخوردارند. علاوه بر اين، رويكرد نمايهسازي انساني در راهنماهاي وب، سبب شده است كه آنها نسبت به موتورهاي كاوش كه فرايند گردآوري اطلاعات در آنها بهصورت خودكار و ماشيني صورت ميگيرد، از ريزش كاذب[39] بسيار كمتري برخوردار باشند. از سوي ديگر، ساختار موضوعي و سلسله مراتبي در اغلب راهنماهاي موضوعي وب اين امكان را به استفادهكننده ميدهد كه بهراحتي و با صرف زمان كمتر به اطلاعات مورد نظر خود دسترسي يابد. برعكس، جستوجوي اطلاعات توسط موتورهاي كاوش اغلب ممكن است منجر به بازيابي صدها يا هزاران پيوند فرامتني به صفحات وب گردد كه بررسي و مطالعه كليه آنها براي استفادهكنندگان نهايي بسيار وقتگير يا ناممكن است. از اين رو، جستوجوي مفاهيم كلان از طريق موتورهاي كاوش را ميتوان به "يافتن سوزن در انبار كاه" تشبيه كرد. لنكستر[40] ، در ويرايش دوم كتاب >نمايهسازي و چكيدهنويسي در نظر و عمل< نيز به مشكلات و محدوديتهاي موتورهاي كاوش بهمنظور بازيابي دقيق و مناسب اطلاعات و نمايهسازي اطلاعات در محيط اينترنت اشاره كرده است (300:12-303).
محدوديتهاي راهنماهاي وب نسبت به موتورهاي كاوش. وابستگي تنگاتنگ راهنماهاي موضوعي وب به قدرت تفكر و تجزيه و تحليل انساني باعث گرديده است كه نتوانند با رشد شگفتآور و فزاينده اطلاعات در اينترنت همگام و همسو باشند. طبق برآورد انجامشده، روزانه بيش از هفت ميليون صفحه به فضاي اينترنت افزوده ميشود(11)، كه پوشش و بررسي آنها خارج از توان نيروي انساني است. به همين سبب، مشاهده ميشود كه تا تاريخ اول نوامبر 2000راهنماي ياهو فقط 7/1 ميليون پيوند فرامتني به صفحات وب داشته است(13)؛ حال آنكه موتور كاوش گوگل[41] كه از نظام نمايهسازي خودكار بهره ميجويد، مدعي است كه بيش از 3/1 ميليارد صفحه وب را در پايگاه خود نمايه كرده است (7). جامعيت و مانعيت بهعنوان دو معيار ارزيابي نظامهاي بازيابي اطلاعات هماينك در ارزيابي كارآيي نظامهاي بازيابي ابزارهاي كاوش اينترنت نيز مورد توجه قرار گرفته است. راهنماهاي موضوعي وب بهطور نسبي، از جامعيت كمتري برخوردارند؛ ولي امكان دسترسي به اطلاعات مرتبط را فراهم ميسازند. برعكس، موتورهاي كاوش وب اگرچه جامعيت بيشتري در بازيابي اطلاعات دارند، از دقت بسيار كمتري براي بازيابي اطلاعات مرتبط برخوردارند. به نظر لنكستر، دستيابي بيشتر[42] بهمعناي دستيابي بهتر[43] نيست و استفادهكنندگان نهايي به دنبال دستيابي به اطلاعات با كيفيت بالا هستند. استفادهكنندگان ابزارها يا افرادي را ترجيح ميدهند كه قادر به تفكيك موضوعهاي مشابه و پالايش كيفي اطلاعات باشند (6:1-7). چنين ويژگيهايي را تا حد زيادي ميتوان در راهنماهاي موضوعي وب مشاهده كرد. از اين رو، شايد بتوان گفت كه راهنماي موضوعي وب نقش بسيار مهمي در هدايت استفادهكنندگان نهايي براي دسترسي مناسب به اطلاعات پالايششده و باكيفيت در اينترنت دارند.
ابزارهاي كاوش تركيبي[44] . با توجه به مزايا و محدوديتهاي هريك از ابزارهاي كاوش اينترنت (موتورهاي كاوش و راهنماهاي موضوعي)، برخي طراحان موتورهاي كاوش سعي كردند از ساختار موضوعي و سلسله مراتبي راهنماها نيز براي برطرف كردن نقاط ضعف خود استفاده كنند. بهطور مثال، موتور كاوش گوگل از امكانات راهنماهاي موضوعي نيز براي دسترسي به اطلاعات بهره ميگيرد. از چنين ابزارهايي كه ويژگيهاي راهنماهاي موضوعي و نيز موتورهاي كاوش را در قالبي واحد ارائه ميدهند تحت عنوان موتورهاي كاوش تركيبي يا دو وجهي نام ميبرند(10).
اَبَرموتورهاي كاوش[45] . برخلاف موتورهاي كاوش و راهنماي منفرد، اَبَرموتورهاي كاوش خود پايگاه اطلاعاتي ندارند و به جمعآوري و جستوجوي صفحات وب از طريق روباتها نميپردازند. كاري كه اَبَرموتورهاي كاوش ميكنند، فرستادن همزمان واژه(هاي) جستوجو به پايگاه چند موتور كاوش يا راهنماي منفرد در شبكه جهاني وب است. بسياري از اَبَرموتورهاي كاوش با حذف نتايج جستوجوي تكراري در چند موتور كاوش منفرد، بهصورت يكپارچه نتايج جستوجو را تلفيق ميكنند و نمايش ميدهند (4: 6-7). نظريهاي كه در مورد اَبَرموتورهاي كاوش صادق است اين است كه "اگر استفاده از يك موتور كاوش خوب است، پس استفاده از چند موتور كاوش بهتر است". با اينكه جستوجوي همزمان و يكپارچه در چند موتور كاوش ممكن است از لحاظ افزايش جامعيت و صرفهجويي در زمان جستوجو مزيت بهشمار آيد و وسوسهانگيز بهنظر برسد، در بسياري از موارد استفاده نابجا از اَبَرموتورهاي كاوش ممكن است سبب سردرگمي و غرق شدن در هزاران پيوند بازيابيشده به صفحات وب گردد؛ كه در اين صورت، استفادهكننده حتي فرصت مرور اجمالي آنها را هم نخواهد داشت(299:15). بهطور مثال، از طريق ابرموتور كاوش متاكرالر[46] ، ميتوان از طريق واسط جستوجوي واحد، بهطور همزمان در پايگاه 13 موتور كاوش منفرد به جستوجو پرداخت.
ابزارهاي كاوش موضوعي. در طي سالهاي اخير، طراحي و توسعه ابزارهاي كاوش موضوعي بهمنظور پاسخگويي به نيازهاي تخصصي محققان حوزههاي مختلف و نيز بازيابي اطلاعات چندرسانهاي رشد فزايندهاي داشته است؛ بهطوري كه هماكنون در بسياري زمينهها از پزشكي، كشاورزي و شيمي گرفته تا زيستشناسي، آموزش و پرورش، رايانه، و جز آن ابزارهاي كاوش مرتبط با آنها قابل دسترسي است. رشد فزاينده ابزارهاي كاوش به اندازهاي است كه راهنماهايي براي پوشش و معرفي ابزارهاي كاوش در حوزههاي مختلف پديد آمده است (3:2-7؛ 3:3-9)، و دهها راهنما به بررسي تحولات آنها ميپردازند. سرچ پاور[47] يكي از اين راهنماهاست كه در قالب بخشهاي موضوعي مختلف مدعي است بيش از دوهزار ابزار كاوش را در پايگاه خود نمايه كرده است (14).
ابزارهاي كاوش ايران. ابزارهاي كاوشي نيز ويژه بازيابي اطلاعات درباره ايران وجود دارد كه از طريق آنها ميتوان به سايتها و اطلاعات مختلف علمي، فني، سياسي، اجتماعي، فرهنگي، اقتصادي، هنري، و جز آن درباره ايران دست يافت. بعضي از مهمترين آنها عبارتند از: سرچ آي آر[48] ايران مانيا[49] ، ايران فو[50] ، ايران ايندكس[51] ، و ايران كليك[52].
ارزيابي ابزارهاي كاوش. در بسياري موارد، اين سؤال ممكن است مطرح شود كه بهترين ابزار كاوش كدام است. پاسخ به اين سؤال، ساده نيست؛ زيرا از يكسو ابزارهاي كاوش اينترنت را ميتوان از جنبههاي مختلف مورد ارزيابي قرار داد و از سوي ديگر قابليتها و امكانات ابزارهاي كاوش اينترنت در طي دورههاي زماني مختلف ممكن است دستخوش تغيير و تحول شوند.
ابزارهاي كاوش اينترنت را ميتوان از جنبههاي مختلف مورد ارزيابي و مقايسه قرار داد؛ مانند حجم اطلاعات نمايهشده در پايگاه اطلاعاتي[53] ، ميزان بازيابي اطلاعات منحصر به فرد مرتبط[54] ، قابليتهاي جستوجو و بازيابي اطلاعات[55] (54:5-64)، ميزان پيوندهاي كور[56] ، سرعت بازيابي اطلاعات[57] ، واسطهاي گرافيكي كاربر، و جز آن. بنابراين، هر ابزار كاوش ممكن است از يك يا چند جنبه داراي مزيت و در زمينههاي ديگري ضعيف باشد.
دسترسي به اطلاعات روزآمد درباره آخرين تحولات ساختاري و محتوايي ابزارهاي كاوش و نيز مقايسه آنها از اهميت خاصي براي انتخاب ابزار كاوش مناسب برخوردار است. سرچ انجين شوداون[58] يكي از سايتهاي مهمي است كه به امر مقايسه و تجزيه و تحليل ابزارهاي كاوش اينترنت ميپردازد.
پژوهش در زمينه ابزارهاي كاوش اينترنت خود به يكي از مباحث مهم در حوزه اطلاعرساني تبديل شده است؛ بهطوري كه امروزه در فراخوان مقاله براي بسياري از همايشهاي اطلاعرساني، موضوع ابزارهاي كاوش اينترنت از اهميتي نسبي برخوردار گرديده است.
مآخذ: 1) "انتقاد لنكستر از ديدگاههاي افراطي برخي از كتابداران در خصوص تكنولوژي و فراموشي نيازهاي استفادهكنندگان". ترجمه داريوش عليمحمدي. پژوهشنامه اطلاعرساني. س. چهارم، 3 (آبان 1379): 6-7؛ 2) پژوهشنامه اطلاعرساني. ويژهنامه موتورهاي كاوش در اينترنت. س. سوم، 5 (دي 1378): 3-7؛ 3) پژوهشنامه اطلاعرساني: ويژهنامه موتورهاي كاوش و راهنماهاي وب. س. چهارم، 2 (مهر 1379)3:-؛9 4) ليو، جييان. "راهنماي اَبَرموتورهاي كاوش". ترجمه كيوان كوشا. پژوهشنامه اطلاعرساني. س. سوم، 5 (دي 1378): 6-7؛ 5) مارتينز، آنجلس مالدونادو؛ سانچز، النا فرناندز. "مقايسه ابزارهاي كاوش اينترنت". ترجمه كيوان كوشا، در گزيده مقالات بيستوسومين كنفرانس بينالمللي اطلاعرساني پيوسته، لندن 1999. تهران: مركز اطلاعرساني و خدمات علمي جهاد سازندگي، 1379، ص 53-64؛
6) "Directories Sizes". [Online]. Available: http://www. searchenginewatch. com/reports/directories. html. [12 June 2001]; 7) "Google". [Online]. Available: http:// www.google.com. [11 June 2001]; 8) Habib, David; Balliot, Robert. "How to Search the World Wide Web: A Tutorial for Beginners and Non-Experts", 1999 [Online]. Available: http://204.17.98.73/midlib/ tutor. htm. [18 June 2001]; 9) "How Search Engines Work". [Online]. Available: http://searchenginewatch. com/webmasters/work. html. [12 June 2001]; 10) "Hybrid Search Engines". [Online]. Available: http:// med- libwww. bu. edu / library/ hcopeng/sld022.htm. [18 June 2001]; 11) Kennon, Julie. "Internet Exceeds 2 Billion Pages". [Online]. Available: http://cyv: eillance.com/newsroom/ pressr/ 000710. asp. [18 Sep. 2000]; 12) Lancaster, F.W. Indexing and Abstracting in Theory and Practice. 2nd. ed. London: LA, 1998; 13) Notess, Greg R. "Comparing Internet Subject Directories", 2000 [Online]. Available: http://www. searchengineshowdown. com/dir. [14 June 2001]; 14) "SearchPower, the World's Largest Search Engines Directory". [Online]. Available:http://www.searchpower. com/main/aboutus.html. [13 June 2001]; 15) Stanly, Tracy. "Meta-Search Engines: Where Are the Limits?", Proceedings of Online Information, 1998, London. Oxford: Learned Information Europe, 1998, PP.267- 300; 16) Weiss, Arthur. "The Evolution of World Wide Web Search Tools", in Proceedings of Online Information, 1998, London. Oxford: Learned Information Europe, 1998, PP. 289-295.
كيوان كوشا
[1]. Internet search tools
[2]. Browse
[3]. Hypertext links
[4]. Search engines
[5]. Subject directories
[6]. MacGill University
[7]. Archie
[8]. Files
[9]. FTP (File Transfer Protocol)
[10]. Nevada University
[11]. Gopher servers
[12]. Veronica
[13]. Tim Berners Lee
[14]. European Particle Physics Laboratory (CERN)
[15]. ALIWEB
[16]. World Wide Web Wanderer
[17]. EINET Galexy
[18]. David Filo
[19]. Jerry Yang
[20]. Yahoo
[21]. Web Crawler
[22]. Lycos
[23]. InfoSeek
[24]. OpenText
[25]. Open Directory
[26]. Robots
[27]. Spiders
[28]. Crawlers
[29]. Universal Resource Locatore (URL)
[30]. Full text indexing
[31]. Partial indexing
[32]. Human indexing
[33]. Database
[34]. Index
[35]. Search box
[36]. Search engine software
[37]. Search interface
[38]. Graphical user interface (GUI)
[39]. False drop
[40]. Lancaster
[41]. Google
[42]. More access
[43]. Better access
[44]. Hyprid search tools
[45]. Meta search engines
[46]. MetaCrawler
[47]. SearchPower
[48]. SearchIR
[49]. IranMania
[50]. IranFo
[51]. IranIndex
[52]. IranClick
[53]. Database size
[54]. Unique hits
[55]. Search options
[56]. Dead links
[57]. Information retrieval speed
[58]. Search Engine Showdown
بازگشت به فهرست مقالات الف